Grote logistieke uitdagingen in de bouw
bouw De bouwsector is groot en enorm divers. Die diversiteit leidt ertoe dat het fysieke transport van bouwmaterialen ook vele verschillende uitingen heeft, zowel wat betreft de te vervoeren bouwmaterialen als de transportmiddelen. Daarbovenop stellen binnenstedelijke bouwlocaties de komende jaren hoge (milieu)-eisen aan het transport.Niets is makkelijker dan vervoer tussen twee vaste plekken met vaste producten op standaard ladingdragers. Alles meten, dus alles weten en vervolgens lekker aan de logistieke knoppen draaien, totdat de uitvoering optimaal is. Hoe anders is de bouwsector met zijn vele bouwfasen, ieder met zijn eigen kenmerken en afgeleide wensen op logistiek vlak. Zo is de aanleg van infrastructuur compleet anders dan de bouw van kantoren.
Deelmarkten binnen transport Transport en Logistiek Nederland (TLN) kent dan ook meerdere aan de bouw gerelateerde deelmarkten, ieder met zijn eigen specifieke kenmerken en uitdagingen. Naar schatting 25% van de 5000 leden van TLN hebben direct of indirect met de bouw te maken. Zo is er exceptioneel transport, voor alles wat te groot of te zwaar is en buiten de wettelijke maten ligt en kiepautobedrijven die bulkstoffen, als zand, grond, freesasfalt, asfalt vervoeren. Maar er zijn ook inzamelaars aan de ‘achterkant’ van de bouw voor het inzamelen van bouw- en sloopafval, veruit de grootste afvalstroom in Nederland. Tot slot nog de grote restgroep bouwmaterialenvervoerders voor de vloeren, prefab-elementen, installaties, dakpannen, kozijnen, ramen.
Grote in-efficiency Van de bouw is bekend dat er over het algemeen niet efficiënt wordt gewerkt. Iedere bouwlocatie is weer net even anders dan de vorige qua ligging, grootte, bodemgesteldheid, bereikbaarheid. Neem daarbij dat er op een bouwlocaties zeer veel verschillende partijen aan het werk zijn, die niet allemaal goed met elkaar communiceren. En vaak ook zelf bestellingen doen, waardoor eventuele bundeling van vrachten onmogelijk is. Een vaak strakke planning zorgt voor grote druk, waardoor voor de bekende manier van werken, wordt gekozen. Wat op de vorige locatie werkte, werkt nu ook. Nieuwe logistieke verbeteringen zijn te risicovol om uit te proberen. De voorbeelden van aannemers die het lef hebben om het bouwlogistieke proces serieus te verbeteren, zijn helaas nog op 1 hand te tellen.
Tijden veranderen De stikstofproblematiek, maar ook de komende zero-emissie-zones, voert de druk op de bouwsector op, en als afgeleide daarvan ook het bouwtransport. Verduurzaming is het toverwoord, van de dieselgenerator tot aan de shovel, van de torenkranen tot de vrachtauto’s. De branche staat onder druk om alles wat rolt, rijdt, draait en hijst, elektrisch of waterstofgedreven uit te voeren.
Of we op tijd zijn weet niemand, want alles moet wel geleverd kunnen worden. Als het gaat om transport zien we, zeker bij binnenstedelijk bouwen, de ontwikkeling dat er aan de rand van steden, zogenaamde bouwhubs gaan komen. Hierdoor ontstaat onderscheid tussen het vervoer vanaf de handelaar of producent naar de bouwhubs met conventionele dieselvoertuigen, en zero-emissie vanaf de bouwhub naar de bouwlocaties. Als we kijken naar het verduurzamen van vrachtauto’s zullen de kleinere auto’s, bestelautos’en distributievoertuigen sneller van de band rollen dan de zwaardere voertuigen in het exceptioneel transport, waar motoren met tot 750 pk geen uitzondering zijn.
Wat is bouwlogistiek? Deze term wordt te pas en te onpas gebruikt en wordt ook vaak ten onrechte alleen toebedeeld aan het vervoer van de enorme diversiteit aan bouwmaterialen van handelaar of producent naar de bouwplaats, de corebusiness van de meeste leden van TLN. Het is echter veel meer dan dat. Feitelijk: alle handelingen (organiseren, plannen, besturen en uitvoeren) die nodig zijn om grondstoffen vanaf de winning en bouwmaterialen vanaf de productie te verwerken in het uiteindelijke bouwwerk.
Het is dus ook de logistiek op en de inrichting van de bouwplaats zelf. Maar ook aan het gebruik van een consolidatiecentrum (hub) aan de rand van steden, waarna materialen just-in-time naar de veelal kleine bouwplaatsen worden vervoerd. Tevens is bouwlogistiek het transport van werkpakketten naar de plaats van de vaklieden door middel van runners. En de logistiek van ondersteunende activiteiten op de bouw, zoals vervoer en inzet van bouwketen, heimachines, generatoren en kranen. Het is ook het grote aantal transportbewegingen van onderaannemers en vaklieden, die vooral in de afbouwfase massaal naar de bouwplaats trekken in hun busjes. En tenslotte omvat bouwlogistiek het ontwerpen van een gebouw, zoals het digitale Bouw Informatie Model (BIM), van waaruit uiteindelijk planningen en dus logistieke bewegingen ontstaan.
