Ons tussenstation naar verwarmen zonder fossiele brandstof

‘Uiteindelijk gaan we al onze woningen en bedrijven verwarmen zonder aardgas. Dat is onze ambitie, dat is de ambitie van Nederland’, zegt Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, branchevereniging voor installateurs. ‘Hybride warmtepompen kunnen nu al grootschalig worden toegepast en fabrikanten van verwarmingssystemen investeren veel in innovaties. Ik verwacht dat we al vóór 2050 eenvoudig over kunnen stappen naar volledig aardgasvrij verwarmen.’      

Veelbelovende voorbeelden van die innovaties zijn de proeven die lopen met groen gas en waterstof als voeding voor de cv-ketel die kan worden toegepast in combinatie met een hybride warmtepomp.

Start met die 2 miljoen woningen De huidige generatie hybride warmtepompen werkt op elektra en ondersteunt de traditionele cv-ketel door water voor te verwarmen met warmte uit de lucht. Tijdens koude perioden is alsnog aardgas nodig om voldoende te kunnen verwarmen, maar over een heel jaar bezien kan het gasverbruik zo’n 60 procent dalen. Terpstra: ‘Mits je voldoende isoleert, gebruik je direct fors minder aardgas en je CO₂-uitstoot gaat dus ook flink omlaag. Voor een niet geïsoleerd huis is de huidige generatie hybride warmtepompen minder geschikt.’ Een deel van de Nederlandse woningvoorraad kan niet zomaar overstappen op de hybride warmtepomp. ‘Maar er zijn 2 miljoen huizen waarbij dit wel kan. Dus daar moeten we mee starten.’

Rol voor installateurs Voor installateurs ziet hij een belangrijke rol. ‘Het is hun verantwoordelijkheid om te melden dat het plaatsen van een hybride warmtepomp pas zin heeft bij een redelijke geïsoleerde woning. Binnen Techniek Nederland zien we dat erkende installateurs met ervaring in warmtepompen dit ook doen.’ De keuze voor een erkende installateur betekent een keuze voor eerlijke informatie en kwaliteit. ‘Kiezen voor goedkoop is in dit geval altijd duurkoop.’ Hij is dan ook blij dat dit wat betreft cv-ketels bij wet geregeld gaat worden. ‘De CO-certificering komt eraan. Die verplicht elke installateur die gasverbrandingsinstallaties aansluit zich te laten certificeren. Werk je met een niet gecertificeerde installateur, dan ben je strafbaar.’  

Die maatschappelijke opbrengst moeten we willen Zes op de tien woningen in ons land is van particuliere eigenaren. Terpstra adviseert hen het motief terugverdientijd los te laten. ‘De discussie rond terugverdientijd vind ik ergerniswekkend. Mensen die praten over een investering in een keuken of een auto, heb ik nog nooit het woord terugverdientijd horen gebruiken. Je koopt een keuken of een auto en bent daar blij mee.  Het verduurzamen van een woning met isolatie waar nodig en een hybride warmtepomp levert per direct rendement op in de vorm van een lagere energierekening. En je verdient de investering hoe dan ook terug.’ Hij benadrukt dat het bij verduurzaming niet alléén om het financiële rendement gaat. ‘Door te investeren, worden we minder afhankelijk van fossiele brandstoffen en brengen we onze CO₂-uitstoot omlaag. Die maatschappelijke opbrengst moeten we minstens zo zwaar laten meewegen.’ 

Verdubbeling aanvragen En de terugverdientijd? Die is nauwelijks te voorspellen. ‘De terugverdientijd is onder meer afhankelijk van de prijs van aardgas. We ervaren nu allemaal hoe die ineens flink kan stijgen.’ De voorzitter van Techniek Nederland roept elke brancheorganisatie in Nederland die met verduurzaming te maken heeft op, om niet meer te hameren op de terugverdientijd. ‘Plaats deze ontwikkeling in de context van het verduurzamen van Nederland. Alleen dan gaan we onze doelstellingen halen.’ Hij heeft er het volste vertrouwen in dat dat gaat lukken. ‘Jazeker, er zijn veel particulieren die willen investeren in verduurzaming. Sinds dit najaar zien we een verdubbeling in het aantal aanvragen voor hybride warmtepompen. En dit geldt ook voor isolatiemaatregelen.’ 

Subsidie op aanschaf hybride warmtepomp Techniek Nederland is blij met de 288 miljoen euro subsidie die de Rijksoverheid de komende drie jaar ter beschikking stelt voor de plaatsing van hybride warmtepompen. Techniek Nederland pleit voor een laagdrempelige en eenvoudige subsidieprocedure. ‘Vergelijkbaar met de ISDE: een korte aanvraagprocedure, een snelle toekenning en een up to date lijst van producten waarvoor de subsidie beschikbaar is. Samen met de Nederlandse Verwarmings Industrie, de Coalitie HR Hybride, maken we een actieplan.

Hierin leggen we onder andere afspraken vast over kwaliteitsborging, productinnovatie en de bijscholing van medewerkers in de installatiesector. Monteurs hebben bijvoorbeeld meer kennis nodig van bouwfysica. Bijscholing is lastig vanwege het tekort aan technische vakmensen, maar is noodzakelijk.’ Eind 2021 zal de brancheorganisatie het plan presenteren. ‘Doel van de Coalitie HR Hybride is om vóór 2030 minstens 1 miljoen hybride warmtepompen te plaatsen.’ 

Plaats voor een hybride warmtepomp? Er komen steeds compactere hybride warmtepompen op de markt. De pomp bestaat uit een binnen- en een buitenunit. De binnenunit is ongeveer zo groot als een cv-ketel. Er zijn al units die zijn geïntegreerd met de cv-ketel. Daardoor nemen ze minder ruimte in beslag. De omvang van de buitenunit is vergelijkbaar met die van een airco. Deze kan aan een gevel, in tuinen en op of geïntegreerd in het dak geplaatst worden.