De belangrijke waarde van tropisch hout
renovatie Hout, het bouwmateriaal van de toekomst, daar zijn de deskundigen het wel over eens. Van nature circulair, milieu- en klimaatvriendelijk, grote hergebruiksmogelijkheden, een gezond woonklimaat en ga zo maar door. Houttoepassingen gaan een grote vlucht nemen. Maar is daar wel plek voor tropisch hout? Dat komt immers van ver weg, wat niet meteen duidt op een hoge mate van klimaatvriendelijkheid. Feit is dat, vergeleken met Europees hout, het transport van hout uit Kameroen, Brazilië of Indonesië leidt tot meer CO2-uitstoot. Daar staan echter andere, heel belangrijke waarden tegenover.Biodiversiteit en sociale impact Mimbeli-Ibenga is in maart 2020 FSC-gecertificeerd. Dit is een tropisch bosgebied in het noorden van de Republiek Congo. Het is bijna 657.000 hectare groot, vergelijkbaar met de oppervlakte van de provincies Gelderland en Utrecht samen. De bosconcessie biedt dankzij de FSC-certificering bescherming aan bedreigde diersoorten als de gorilla, chimpansee en de bosolifant. De waarde van een FSC-bos gaat verder dan alleen soortenbescherming. Voordat ook maar aan houtoogst gedacht mag worden is de bosbeheerder verplicht een beheerplan voor het bos op te stellen. Dit plan wordt jaarlijks gecontroleerd op de tien belangrijke principes van verantwoord bosbeheer. Dan gaat het niet alleen om het behoud van biodiversiteit, maar ook om goede, veilige werkomstandigheden en het respecteren van de rechten en belangen van de inheemse bevolking.
Onderschatte waarde Hoe die FSC-voorwaarden in Mimbeli-Ibenga worden vertaald in concrete activiteiten vertelt Jan Willem Hunink van bosbeheerder Olam Int.: “Omdat we van oudsher een sterke sociale band voelen met de lokale mensen waarmee wij werken hebben we uitgebreide sociale projecten lopen zoals bijvoorbeeld scholing, gezondheidszorg, onder andere een ziekenhuis met vier artsen, sportfaciliteiten, radio/tv-station met communicatie in diverse lokale talen. Zo bouwen we samen iets op!” De ecologische en sociale waarde van duurzaam bosbeheer in de tropen wordt vaak onderschat. En juist die waarde maakt gecertificeerd tropisch hout tot een waardevol materiaal om te kiezen in projecten.”
Genoeg tropisch hout? Als de toepassing van hout, inclusief tropisch hout, in de toekomst sterk toeneemt, gaat dit dan niet ten koste van de bossen daar? Ben Romein van FSC Nederland is daar duidelijk over: “Feit is dat als gevraagd wordt om gecertificeerd hout, dit nooit ten koste kan gaan van het bos zelf. Dat laat FSC-bosbeheer gewoon niet toe. Ik draai het liever om: een toenemende vraag naar gecertificeerd tropisch hout zorgt er juist voor dat wereldwijd meer tropisch bos gecertificeerd en daarmee beschermd gaat worden. Overigens, ook uit de huidige FSC-bossen kan het houtaanbod nog groeien. Deze bossen kunnen vaak nog beter benut worden door gebruik te maken van de diversiteit aan houtsoorten die het bos biedt.”
Kiezen voor diversiteit “Louro gamela en Basralocus voor gevelbekleding, Sucupira vermelho voor vloeren, Timborana voor vlonders. Zeer geschikte houtsoorten uit FSC-bossen die echter nauwelijks gevraagd worden”, aldus Albert Oudenaarden, directeur van Van den Berg Hardhout uit Lopik. “Ik heb ongeveer dertig houtsoorten in mijn assortiment, maar het overgrote deel van de vraag concentreert zich op enkele gangbare soorten. En dat is jammer. FSC staat voor het gebruik maken van de diversiteit van wat het bos te bieden heeft. Meer vraag naar een variëteit aan houtsoorten zorgt voor een veel rendabeler bosbeheer. Dat is nu vaak nog niet het geval. Een FSC-bosbeheerder uit Brazilië vertelde me dat we echt niet bang hoeven te zijn dat er tropisch hout tekort is; hij zou al veel meer hout kunnen leveren uit dezelfde hectares als er tenminste vraag zou zijn naar minder bekende houtsoorten“.
Waarde hout valt of staat bij certificering Certificering is het fundament van het FSC-keurmerk, en met name bij tropisch hout is die herkomst cruciaal. Is hout niet afkomstig uit een gecertificeerd bos, dan is zeer twijfelachtig of sprake is van verantwoord bosbeheer. Op dit moment is ongeveer de helft van het tropische hout dat in Nederland wordt gebruikt FSC-gecertificeerd. Daarom is erg belangrijk dat door opdrachtgevers in de bouw wordt gekozen voor FSC-gecertificeerde aannemers. Alleen zij kunnen aantonen dat daadwerkelijk hout uit duurzaam beheerde bossen wordt toegepast. Om de administratieve lasten voor bedrijven zoveel mogelijk te beperken heeft FSC een nieuwe certificeringsvorm gepresenteerd.
Nieuwe projectcertificering voor de bouw De administratieve inspanning voor bedrijven wordt met de nieuwe projectcertificering zoveel mogelijk beperkt. Die komt vooral bouwbedrijven tegemoet die op projectbasis inkopen. Een jaarlijkse volumebalans is niet nodig, het bedrijf mag zelf bepalen hoe ze de inkoop van FSC-producten aantoont, de FSC- standaard schrijft dat niet voor. Dit levert een flinke tijdbesparing op. Projectcertificering is ook van toepassing op kleinere bedrijven die onderdeel zijn van een FSC-groepscertificaat.
