Kennisbank bio-based en circulair bouwen
renovatie Bio-based materialen en projecten in beeld Bio-based bouwen staat volop in de belangstelling. Wat veel mensen niet weten is dat er al heel veel materialen beschikbaar zijn en dat deze materialen al in veel projecten zijn toegepast. Neem bijvoorbeeld een product als hout dat al sinds mensen bouwen wordt gebruikt om stevige constructies te maken. Of hennep en vlas, van vroeger uit toegepast voor interieurtoepassingen en tegenwoordig ook als isolatiemateriaal of textielbehang.. Met alle innovatieve ontwikkelingen van de laatste decennia zijn daar ontelbaar veel materialen en toepassingen bijgekomen.Bio-based materialen zorgen voor een uitstekende CO2 footprint en een gezond klimaat om in te wonen en te werken. Bijvoorbeeld door een goede vochtbalans te creëren.
Het doel van de kennisbank Om allerlei mogelijkheden en producten overzichtelijk te laten zien is in 2014 de kennisbank bio-based en circulair bouwen opgezet.
De materialen en projecten die in beeld worden gebracht zijn bedoeld voor bijvoorbeeld bouwprofessionals, beleidsmedewerkers en studenten. De projecten zijn vooral ter inspiratie en het laten zien van de diversiteit van mogelijkheden. De bio-based producten zijn voorzien van feitelijke informatie, bijvoorbeeld om keuzes te kunnen maken.
Oorsprong van biobasedbouwen.nl De kennisbank bio-based bouwen is voortgekomen uit de Green deal Biobased Bouwen. Deze Green Deals zijn een initiatief van de Rijksoverheid om in samenwerking met het bedrijfsleven te kijken naar initiatieven om verder te komen richting een toekomstbestendige groene maatschappij. In de Green deal Biobased Bouwen hebben een veertigtal bedrijven, kennisinstituten en drie ministeries zich gebogen over de vraag waarom bio-based bouwen niet snel groeit. Naast regelgeving en marketing kwam met name het ontbreken van kennis sterk naar voren als belemmering. Als zowel de opdrachtgever als de uitvoerder niet weten wat er kan, gebeurt het niet. Er is natuurlijk al veel zelf op te zoeken op internet, maar een objectieve kennisbron en overzicht over bio-based bouwen ontbrak nog. Behalve bij bouwprofessionals was dit ook een probleem bij de vergunningverleners en beleidsmakers. Omdat steeds werd gedacht dat het gebruik van bio-based materialen nieuw was, twijfelden vergunningsverleners en beleidsmakers vaak over de risico’s . Zij konden zich geen goed beeld van het resultaat vormen. Beide zaken leidden vaak tot de vraag naar uitvoerige onderbouwing, waardoor projecten uiteindelijk toch met de huidige fossiele materialen werden gebouwd. De kennisbank moet in deze kennisleemte voorzien.
Vanuit de Green deal Biobased Bouwen is met ruim 40 partners en een websitebouwer een website gemaakt die de bouwwereld objectieve informatie verstrekt over verkrijgbare bio-based materialen en gerealiseerde projecten.
Opzet kennisbank Uitgangspunt was een overzichtelijke, makkelijk te onderhouden en aan te vullen website. Op deze website moest in ieder geval een overzicht van producten en een overzicht van projecten komen. Qua vormgeving aantrekkelijk, door te werken met een strak design en mooie foto’s.
Qua inhoud worden producten beschreven met voldoende technische informatie en aandachtpunten (indien aanwezig). De projecten worden zo inzichtelijk mogelijk getoond. Bij voorkeur met technische tekeningen en details. En indien mogelijk ook waar het project te vinden is en of deze kan worden bezocht.
Op de website zijn een agenda en artikelen toegevoegd, met interessante informatie over bio-based materialen, producten en bouwconcepten.
Kwaliteitsborging Belangrijk is ook het instellen van een beoordelingscommissie om kwaliteit te garanderen. Hiervoor zijn vier onafhankelijke organisaties bereid gevonden: Centre of Expertise Biobased economy, ICDubo, Wageningen Universiteit (WFBR) en Stichting Agrodome. De opzet is gedaan met het toenmalige SBRCURnet, daarna is het beheer bij Stichting Agrodome gelegd.
Criterium om in de kennisbank te komen Eerste vraag was natuurlijk welke producten en projecten komen in aanmerking. Daarvoor is door de partners in de green Deal een criterialijst opgesteld, deze is inmiddels aangepast naar aanleiding van de huidige inzichten. Omdat de website ook bedrijven en bouwers uit wil dagen is de toegankelijkheid ook gericht op innovatieve materialen en toepassingen. Daarom is er geen streng % bio-based gehalte gehangen aan de toegankelijkheid. De commissie beoordeelt een materiaal of project steeds in haar eigen segment.
Definitie biobased materialen en producten Uitgangspunt is de Europese norm:
Bio-based is afkomstig van biomassa (maar kan fysisch, chemisch of biologisch zijn behandeld) Biomassa is materiaal van biologische oorsprong exclusief materiaal uit geologische afzettingen en/of gefossiliseerd materiaal. EN 16575 .
Definities die wij hanteren voor circulaire producten
- Circulaire materialen en producten zijn overvloedig aanwezig in de natuur en dienen te worden gewonnen zonder milieuschade.
- Circulaire producten zijn producten die herbruikbaar zijn zonder downcycling (naar een inferieur product) aan het einde van de levensduur. Zij hebben niet alleen de mogelijkheid om hergebruikt te worden maar de leverancier geeft ook informatie over het kringloopproces en de terugname regeling.
- Circulaire materialen die niet hergebruikt of teruggenomen worden brengen na het einde van hun gebruiksduur geen schade toe aan het milieu. Ook niet als deze materialen in de natuur terechtkomen.
- Het project is gebouwd met bio-based/circulaire constructie-elementen en bio-based/circulaire isolatiematerialen;
- Er is gewerkt met innovatieve bio-based/circulaire oplossingen wat betreft de gevelafwerking van het gebouw;
- Er is gewerkt met innovatieve bio-based/circulaire oplossingen voor de binnenafwerking of het interieur van het gebouw;
- Het betreft een pilotproject waar vernieuwende bio-based/circulaire producten worden getest;
- Een bekend bio-based/circulair product heeft een vernieuwende toepassing gekregen.
Tenslotte staan wij open voor opmerkingen over zaken die missen of niet juist zijn weergeven. Dit kan via het contactformulier, stichting Agrodome coördineert dit.
Uitbreidingen van kennis, informatie en inspiratie Bij de producten en projecten zijn in 2019 een aantal nieuwe mogelijkheden toegevoegd, Zo is er ook voor projecten en producten voor de infrastructuur plek gemaakt en ook circulaire producten die niet aangroeien maar wel volledig circulair zijn kunnen soms een plek krijgen op de kennisbank.
In 2020 is de Stichting Agrodome een samenwerking aangegaan met de Company New Heroes en de Exploded view. Een initiatief vanuit de Dutch Design week. Deze expositie heeft als doel mensen en bedrijven te inspireren om meer met bio-based materialen te gaan doen in de bouw.
In het paviljoen op de kennisbank zijn de materialen uit de Exploded view te zien. Dit jaar nog wordt de tentoonstelling uitgebreid naar een huis op ware grote ‘The Exploded View Beyond Building’ met nog veel meer nieuwe biobased materialen. Dat betekent ook meer producten en ontwikkelingen op de kennisbank.
Gebruik De kennisbank wordt inmiddels gebruikt waarvoor hij bedoeld is inspiratie, naslagwerk en overzicht. Hoofdgroepen zijn onderwijs, architecten, bouwers, particulieren en beleidsmakers. Kijk op biobasedbouwen.nl, laat je inspireren of ga schatgraven voor je nieuwste project.
Aanmelden projecten en producten De kennisbank is een dynamische website. Dat betekent dat er altijd bedrijven bij kunnen komen.
De ontwikkelingen in bio-based, circulair bouwen gaan hard. Er zijn veel nieuwe initiatieven en sommige bedrijven verdwijnen weer, door de gebruikelijke dynamiek in de bouwwereld.
Bedrijven en projecten die mee willen doen kunnen zich eenvoudig aanmelden via het contactformulier op de website www.biobasedbouwen.nl
